Fokkers starten Vrijwillig Sierduiven Stamboek Nederland

De landelijke registratie van sierduiven beperkt zich momenteel tot het bijhouden aan welke fokker ringen worden verkocht. Of die ringen worden gebruikt en wat voor jongen die ringen om krijgen, dat blijft ongewis. Met het Vrijwillig Sierduiven Stamboek Nederland (VSSNL) wil initiatiefnemer Quido Valent met minimale inspanning van de fokkers het inzicht in de sierduiven populatie in Nederland flink vergroten.

Individuele fokkers kunnen het VSSNL gebruiken als eenvoudige en goedkope fokadministratie. De gegevens kunnen door de fokkers worden ingezien en ook gebruikt worden om bijvoorbeeld stambomen te maken en verwantschap te controleren. De samenvoeging van gegevens van fokkers maakt het ook mogelijk om deze zaken te doen voor aangekochte dieren – mits ze in het systeem staan. Daarnaast geeft het Nederland-breed samenvoegen van de fokadministratie een veel beter beeld van de stand van de verschillende rassen. Hierdoor kunnen speciaalclubs meer inzicht krijgen in hoe hun ras(sen) ervoor staan. Zeker voor de meer zeldzame rassen, waar weinig fokkers van zijn, kan het opstellen van een fokbeleid – bijvoorbeeld op basis van de verwantschap– een belangrijk hulpstuk zijn om het voortbestaan van het ras te waarborgen.

Administratie voor een betere toekomst van de rassen
Speciaalclubs hebben, net als veel fokkers, doorgaans als doel om hun lievelingsras te promoten en de toekomst van het ras te garanderen. Die toekomst probeert men te verzekeren door veel liefhebbers aan te trekken, zodat er veel fokkers zijn. Echter, het aantal fokkers neemt al een tijdlang gestaag af. Ook komen er steeds méér verschillende rassen (en kleurslagen) beschikbaar. Door deze combinatie daalt het gemiddelde aantal fokkers per ras. Het is daarom verstandig om aan Plan B te gaan werken. Het bijhouden van een uitgebreid (ras- breed) stamboek is een bewezen effectief Plan B. Het inzicht dat de administratie geeft kan worden ingezet om doelbewust te fokken voor de toekomst van het ras. Rassen met kleine populaties zijn zeer kwetsbaar voor problemen met inteelt. Hoewel nuttig op het hok, levert inteelt op den duur problemen op. Hierdoor kunnen rassen uitsterven. Zonder inzicht in de verwantschap is het bij kleine populaties met veel inteelt erg lastig om hieruit te komen.

“Een goed fokbeleid kan problemen voorkomen en zelfs herstellen. Zonder een gecoördineerde stamboekregistratie is dit echter onbegonnen werk”

Quido Valent

Het Vrijwillig Sierduiven Stamboek
De meeste speciaalclubs zien er niet veel in om een eigen stamboek op te zetten en te beheren. Het kost schaarse tijd, moeite en geld en het voordeel ligt vooral op de langere termijn. Men ziet er doorgaans vanaf, waarmee Plan B in de kast blijft. Het verdwijnen van een ras met talend fokkersbestand is weer een stapje dichterbij. Het Vrijwillig Sierduiven Stamboek Nederland (VSSNL) kiest voor een pragmatische aanpak: – Eén punt voor de fokadministratie van alle sierduiven in Nederland; – Iedereen (individuele fokkers, speciaalclubs, lokale clubs) kan gegevens voor in de administratie aanbieden; – VSSNL verzorgt verwerking in een stamboekprogramma; – Fokkers/speciaalclubs kunnen de administratie inkijken (niet aanpassen). De beperkte kosten worden voorlopig gedragen door de initiatiefnemers, uiteraard zijn vrijwillige bijdrages welkom. De VSSNL service blijft belangeloos en een vrijwilligers activiteit, zonder enig winstoogmerk. Het VSSNL staat volledig los van elke andere organisatie. Niet alleen EE ringen worden geaccepteerd, maar ook ringen uitgegeven door andere organisaties – zo lang de in te voeren ringnummers uniek zijn. Er worden géén gevoelige gegevens geregistreerd. Van elk dier wordt wél geregistreerd: het ringnummer, geslacht, ras en kleurslag. Zijn de ouders bekend, dan worden ook die ingevoerd en gekoppeld aan het dier. Fokkersgeheimen of namen van fokkers worden niet geregistreerd, waardoor er dus geen misbruik van de data kan worden gemaakt. Door jaarlijks deze gegevens van fokkers te verzamelen, wordt op één plek feitelijk voor allerlei verschillende rassen tegelijk een inzichtelijk stamboek op gebouwd. Dit inzicht kunnen speciaalclubs, maar ook individuele fokkers gebruiken voor hun fokbeleid. VSSNL, maar ook SZH of het CGN kunnen desgevraagd nader adviseren rond fokbeleid op basis van de stamboekgegevens.

Meedoen
VSSNL nodigt IEDEREEN uit om mee te doen. Dus, individuele fokkers zijn welkom, net als meer gecoördineerde acties vanuit speciaalclubs. De bedoeling is, dat iedereen jaarlijks de dieren opgeeft die zijn toegevoegd aan het fokbestand (dus alle fokdieren die nieuw zijn in jouw bestand – niet alle gefokte jongen (al mag dat wel)!). Is er een administratie voorhanden die meerdere jaren terug gaat, dan is het erg fijn als die het eerste jaar in zijn geheel kan worden toegevoegd. Maak je al gebruik van een fokadministratie programma, dan is meestal wel een export van de gegevens mogelijk. Die ontvangt VSSNL graag. Gegevens van dieren lever je liefst aan in het format als getoond in onderstaand voorbeeld:

Elk dier staat op één regel en TENMINSTE de hier groen aangegeven kolommen zijn voor elk dier ingevuld. Zijn ook de ouderdieren vermeld, dan moeten ook die op een eigen regel staan (of al eerder in het systeem zijn ingevoerd). Een export vanuit een fokadministratieprogramma (meestal in Excel of csv format) kunnen de initiatiefnemers desgewenst ook zelf omzetten in het benodigde format. De ringnummers die gemeld worden moeten uniek zijn. Vandaar dat jaartal, ringmaat en diernummer nodig is van de NBS (en andere EE) ringen. Worden er andere ringen gebruikt (bijvoorbeeld van VDS), vraag dan even bij de uitgever van de ringen na welke combinatie uniek is. Laat in dat geval weten dat er andere dan EE ringen zijn gebruikt – en welke dat dan zijn; dan wordt ervoor gezorgd dat unieke nummers in het systeem komen.

De initiatiefnemers hopen op veel gegevens van duivenhouders, om zo eenvoudig aan de instandhouding van ieders favoriete rassen te werken. Voor vragen of invulformulieren is contact op te nemen met de VSSL via het mailadres VSSNL@yahoo.com.

Ook interessant: Op de Facebookgroep Vererving bij Duiven wordt veel kennis en ervaring uitgewisseld. De groep kent inmiddels ruim 460 leden.

Mogelijk ook interessant: Quido schreef voor Kleindiermagazine een drie-delige serie over ‘Verantwoord fokken voor de toekomst‘, via de link direct te lezen.