Artikelen

Save the date 8, 9 en 10 september Levend Erfgoed dagen 2023

Op 8, 9 en 10 september zetten houders van zeldzame huisdierrassen in heel Nederland hun deuren open. Zo krijgt iedereen de kans om dichtbij huis deze bijzondere dieren te ontmoeten.

In tegenstelling tot de eerder gehouden Nationale Dag van het Levend Erfgoed, kan het publiek bij deze nieuwe editie in de eigen regio locaties bezoeken. Zo kunnen de dieren in hun vertrouwde omgeving blijven, kunt u de dierhouder in zijn of haar element ontmoeten én heeft u de kans om meerdere erfgoedlocaties te bezoeken door heel Nederland. Vanuit SZH wordt een website beschikbaar gemaakt met een kaart van Nederland waarop de deelnemende locaties aangeklikt kunnen worden. Met de Levend Erfgoed dagen wil de SZH een zo breed mogelijk publiek te betrekken bij de toekomst van de zeldzame rassen en bezoekers stimuleren om zelf bij te dragen aan het behoud van deze dieren.

Weven,  spinnen en vilten. Demo‘s met hond of paard. Proeven van de kaas van het Friese melkschaap of de Groninger blaarkop. En voor de kleintjes: aaien, speuren of stoeien in het stro.

Steeds meer dierhouders melden zich aan

In Twente kun je op 9 september bijvoorbeeld op bezoek bij Erfgoed Bossem voor een uitgebreide rondleiding. De Brandrode runderen grazen er in de natuur. Na afloop kan er vlees geproefd worden. Ga op bezoek bij Familie Langelaan voor een proeverij van Biologische Boerenkaas van Blaarkop koeien in het Friese Blesdijke. Wie weet is er in september ook al kaas van de Friese melkschapen. Wie in Noord Holland woont, kan terecht bij het Rundvee Museum in het West-Friese Aartswoud. In Warmond (Zuid Holland) doen de door SZH erkende levend erfgoedcentra Boterhuispolder en Sophiahoeve mee. Of spot zo veel mogelijk zeldzame rassen op kinderboerderij de Kooi in Rotterdam of Boerderij Wolfslaar in Breda.

Levend erfgoed in beweging

Deze eerste editie is tegelijk met de landelijke Open Monumentendag die dit jaar het thema ‘Levend Erfgoed’ heeft. SZH en de organisatie van de Open Monumentendagen werken samen. Waar SZH onze zeldzame huisdierrassen bestempeld als levend erfgoed, heeft de term officieel een ruimere betekenis. Zo valt te lezen op de site van de Open Monumentendag.

“De culturele gebruiken, tradities en ambachtelijke vaardigheden die mensen van huis uit hebben meegekregen, die zij zich eigen hebben gemaakt en die zij op hun beurt weer willen doorgeven. Dit immateriële erfgoed is voortdurend in beweging en verandert mee met de tijd én van beoefenaar tot beoefenaar.

Talloze voorbeelden

Wie in de geschiedenis duikt ziet veel Levend erfgoed met vacht of veren voorbij komen. Zo is het schaap onlosmakelijk verbonden aan het ambacht van de herder, die met gerichte begrazing zorgt voor de instandhouding van kwetsbare natuur. Met schapenwol worden al eeuwenlang de mooiste producten gemaakt, maar er zijn ook moderne toepassingen. Duiven werden gehouden in steden en kastelen en op schilderijen van de oude meesters zijn sierpluimvee rassen afgebeeld. Stoere Nederlandse trekpaarden waren jarenlang het toonbeeld van de landbewerking. Nu worden ze herontdekt voor het extensief bewerken van landbouwgrond of door natuurorganisaties, die de paarden inzetten voor het slepen van omgezaagde bomen op plekken waar groot materieel niet kan komen.

Pionieren met historisch besef

De zeldzame runderrassen zijn ook een goed voorbeeld van het “levend erfgoed in beweging”. De rassen die nu helaas zeldzaam zijn geworden herbergen een schat aan genetische variatie die in de toekomst goed van pas kan komen. De grote uitdagingen die op ons af komen, zoals milieukwesties, klimaatverandering, behoud van biodiversiteit en dierenwelzijn vragen om een andere manier van landbouw. Er wordt door een groeiende groep natuurbewuste boeren aandacht besteed aan Natuurinclusieve kringlooplandbouw en extensivering van de veeteelt. De eigenschappen van de oorspronkelijke rassen blijken daarbij heel waardevol. Zo zijn de zogenaamde dubbeldoelkoeien als het Brandrode rund en de MRIJ koe, zowel voor vlees als melkproductie inzetbaar. De rassen hebben kenmerken die ze weerbaarder maken. Ze kunnen buiten in de wei of in natuurgebieden ook in schaarsere perioden goed uit de voeten.

Er staat dus van alles te gebeuren op 8, 9, en 10 september. Houd voor meer informatie de website van de SZH in de gaten!

Tamara Pigot

Geboren en getogen in Amsterdam én opgegroeid op de Boerderij. De kinderboerderij wel te verstaan. Een plek die zorgt voor verbinding tussen kind, natuur en dier. Waar je zelf kunt ervaren waar voedsel vandaan komt. Verhalen van boeren die het anders doen inspireren mij. Nieuwe boeren, die boeren mét de natuur en mét de rassen daarbij passen. Bij het landschap, bij de grond en bij de boer natuurlijk.