Artikelen

Levend Erfgoed dagen 2025 op 13 en 14 september

Op 13 en 14 september zetten houders van zeldzame boerderijdieren in heel Nederland hun deuren open. Het is een unieke mogelijkheid om kennis te maken met diversiteit van dieren die Nederland rijk is. Naast de dieren staan ook de houders in het zonnetje. Zij zijn immers de schatbewaarders die ervoor zorgen dat de rassen bewaard worden voor volgende generaties. En dat is belangrijk want  ‘vee van toen is vee van de toekomst!’

In het zuiden zijn de Limburgers trots op hun Mergellandschaap en de Groningers zijn zeer gesteld op hun kenmerkende Blaarkop koeien met de vlek om het oog.

Er staat van alles te gebeuren op 13 en 14 september. Houd voor meer informatie deze website in de gaten. In het voorjaar gaat de overzichtskaart online en vanaf dan melden zich steeds nieuwe deelnemers!

Levend Erfgoed

De dieren die onder de noemer levend erfgoed vallen hebben unieke biologische of cultuurhistorische eigenschappen. Het zijn oorspronkelijke rassen die al meer dan 40 jaar in Nederland worden gehouden en gefokt.

Wat weet jij van de geschiedenis van ons vee?

De oude meesters hadden het al goed begrepen. De rassen zijn het bewonderen waard. Op het werk de Hoenderhof van Jan Steen worden verschillende pluimveerassen afgebeeld. Er zijn onder meer sierhoenders te zien die behalve voor de eieren en vlees vooral als status op het erf werden gehouden. Op het beroemde schilderij ‘De jonge stier’ van Paulus Potter zijn naast runderen ook een Drents heideschaap en een melkschaap te zien.

‘De Hoenderhof’ van Jan Steen uit 1660 en ‘De jonge stier’ van Paulus Potter uit 1647. Beide werken uit de collectie van het Mauritshuis.

Open Monumentendag

Sinds 1987, wordt door de Stichting Open Monumentendag jaarlijks de Open Monumentendag georganiseerd. Voor SZH is het duidelijk, Levend en Materieel Erfgoed zijn een perfecte combinatie. Wat dacht je bijvoorbeeld van de lakenvelder koe met het karakteristieke laken om de buik. Behalve voor het vlees werden zij ook gehouden als statussymbool op grote landerijen. Het was “kunst op poten”. Het is geen toeval dat deze koeien een bescheiden formaat hebben. Door de kleine koeien in de weide oogt een kasteel of landgoed of kasteel groter. Een optische illusie. 

Wist je dat …

De Levend erfgoed tegelijk zijn met de Open Monumentendag? Oorspronkelijke rassen en monumenten zijn namelijk een gouden combinatie!

In Warmond is een Levend Erfgoed fietsroute waar je onder andere langs Landgoed Oostergeest komt. Behalve lakenvelders zijn op deze route ook de Blaarkop koeien van de Sophiahoeve te zien. Een van de door SZH erkende Levend erfgoed centra.  

Biodivers boeren voor de toekomst

De zeldzame runderrassen zijn een goed voorbeeld van het belang van agro-biodiversiteit. De rassen die nu helaas zeldzaam zijn geworden herbergen namelijk een schat aan genetische variatie die in de toekomst goed van pas kan komen. De grote uitdagingen die op ons af komen, zoals milieukwesties, klimaatverandering, behoud van biodiversiteit en dierenwelzijn vragen om een andere manier van landbouw. Er wordt door een groeiende groep natuurbewuste boeren aandacht besteed aan natuurinclusieve kringlooplandbouw. De eigenschappen van de oorspronkelijke rassen blijken daarbij heel waardevol. Zo zijn dubbeldoelkoeien als de Blaarkop rund en de MRIJ koe, zowel voor vlees als melkproductie inzetbaar. De rassen hebben kenmerken die ze weerbaarder maken. Ze kunnen buiten in de wei of als grazer in natuurgebieden ook in schaarsere perioden goed uit de voeten.

Het ras dat past

De beste manier om rassen te behouden is natuurlijk grazend op de hei of scharrelend in de wei. Dat kan professioneel zijn, bij de boer of herder, bij een zorgboerderij, openluchtmuseum of kinderboerderij. Maar ook enthousiaste hobbyhouders spelen een belangrijke rol. Wil je zelf dieren gaan houden, kies dan voor een van de zeldzame rassen. De Levend Erfgoed dagen zijn een uitgelezen kans om eens te gaan kennis te maken met het ras waar je oog op is gevallen. Wil je alvast een idee krijgen van een ras dat bij je past,  doe dan de test op onze zeldzame huisdierwijzer ‘het ras dat past’.

Kun je niet wachten tot de Levend Erfgoed dagen? Neem dan contact op met de rasvereniging als je een rasspecfieke vraag hebt, of ga op bezoek bij een van de erkende centra van de SZH. 

Een impressie van voorgaande edities:

In 2025 wordt de derde editie van de Levend Erfgoed dagen gehouden. Wil je weten wat er op voorgaande edities te zien en beleven was? Hieronder zijn de terugblikken te bekijken.

Deelnemen

Heb je zelf zeldzame rassen en ben je enthousiast geworden? Wij verwelkomen graag houders van zeldzame rassen die tijdens één of beide dagen hun erf openstellen. Schijf je gelijk in via de knop of vul onderstaand formulier in, dan nemen we contact met je op.

Tip: Daag het plaatselijke comité van de Open Monumentendag uit om samen met aan de slag te gaan met Levend Erfgoed.

Foto’s in dit bericht met dank aan dierenbeeldbank en deelnemers Levend Erfgoed dagen.

Meer informatie over deelname Levend Erfgoed dagen

Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Tamara Pigot

Geboren en getogen in Amsterdam én opgegroeid op de Boerderij. De kinderboerderij wel te verstaan. Een plek die zorgt voor verbinding tussen kind, natuur en dier. Waar je zelf kunt ervaren waar voedsel vandaan komt. Verhalen van boeren die het anders doen inspireren mij. Nieuwe boeren, die boeren mét de natuur en mét de rassen daarbij passen. Bij het landschap, bij de grond en bij de boer natuurlijk.