Duurzame adviezen voor de Lakenvelder populatie
Het CGN heeft een populatie analyse gedaan naar de status van één van Nederlands meest herkenbare runderrassen, het Lakenvelder rund. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat de inteelttoename in de afgelopen decennia boven de veilige grens lag. Wanneer de inteelttoename boven die grens ligt is er daarmee een verhoogd risico op het optreden van erfelijke afwijkingen. Met behulp van computersimulaties is aangetoond dat het mogelijk is om de inteelttoename weer onder de veilige grens te brengen.
Het CGN is een belangrijke samenwerkingspartner van de SZH, lees onderaan dit artikel meer over het CGN.
De huidige situatie
Lakenvelder runderen behoren door het lage aantal volwassen vrouwelijke dieren ingeschreven in het stamboek tot de zeldzame Nederlandse landbouwhuisdierrassen. Voor het in stand houden van zeldzame rassen is het van groot belang om het aantal fokdieren en de toename in inteelt en verwantschap in de populaties te monitoren. In 2019 heeft het CGN een genetisch populatie onderzoek uitgevoerd voor de Nederlandse Lakenvelder runderen. Hierbij is gekeken naar de trend (stijging of daling) van het aantal beschikbare fokdieren, het aantal geboortes, de inteelttoename en de gemiddelde verwantschap binnen de populatie. Uit de resultaten van dit onderzoek bleek dat de inteelttoename in de afgelopen decennia te hoog was. Voor de toekomst van de Nederlandse Lakenvelder populatie is fokbeleid nodig dat zich richt op het verlagen van de inteelttoename.
De toekomst
Met computersimulaties zijn verschillende maatregelen geanalyseerd om vast te stellen hoe een verlaging van de verwachte inteelttoename kan worden bereikt. In het onderzoeksrapport (link onderaan artikel) staan de verschillende begrippen verder uitgelegd). De resultaten van de basis simulatie met de huidige gegevens en het huidige fokbeleid waren vergelijkbaar met de resultaten van de genetische populatie analyse. Vervolgsimulaties wezen uit dat de inzet van meer fokstieren en een gelijkmatigere verdeling van de inzet per stier zal leiden tot een verlaging van de inteelttoename. Ook werd aangetoond in de simulatie dat selectie van fokdieren op basis van een lage verwantschap met de rest van de fokpopulatie (mean kinship) het meest positieve resultaat kan opleveren.
In de praktijk zal een combinatie van meer fokstieren met een betere verdeling van dekkingen per stier samen met het publiceren van de gemiddelde verwantschap per fokstier tot de meest gunstige situatie leiden en de inteelttoename verlagen.
Bron en link naar volledige onderzoeksrapport:
Het CGN
Het Centrum voor Genetische bronnen Nederland (CGN) is door de Nederlandse overheid aangewezen voor het uitvoeren van wettelijke onderzoekstaken (WOT) die te maken hebben met de genetische diversiteit van dieren, bomen en planten in Nederland. Zo ook voor de zeldzame Nederlandse landbouwhuisdierrassen. Op aanvraag, en in overleg, worden er jaarlijks meerdere populaties van verschillende diersoorten geanalyseerd. Er wordt gekeken naar de status van het aantal dieren en bijvoorbeeld de inteelttoename. Indien nodig wordt er door middel van vervolgonderzoek ook advies uitgebracht aan de rasorganisaties om de genetische diversiteit in de toekomst te kunnen waarborgen. Een andere belangrijke taak is het beheer van de genenbank om de huidige diversiteit te bewaren voor de toekomst (meer lezen over de Genenbank).
