Natuurbegrazing met Nederlandse landgeiten
Landgeiten bewijzen zich als goede grazers in diverse kuddes en op diverse ruige terreinen in Nederland. Echter zijn niet alle landgeiten die hiervoor ingezet worden ingeschreven in het stamboek van de Landelijke Fokkersclub van Nederlandse Landgeiten (LFNL). Om het belang van een goede registratie te benadrukken nodigde de LFNL alle natuurbeheerders met landgeiten uit voor de bijeenkomst ‘Begrazing met Nederlandse landgeiten’ in het Goois Natuurreservaat.
Het versterken van de relatie tussen begrazingorganisaties die landgeiten inzetten onderling en met de LFNL is één van de drie speerpunten waar LFNL haar focus op heeft gelegd. LFNL zet zich in voor het behoud van de Nederlandse landgeit en doet dat in goede samenwerking met haar fokkers. Middels een goed functionerend stamboek wordt de inteelt goed gemonitord en hierdoor blijft de toename beperkt. Door keuringen te organiseren en fokadviezen uit te brengen wordt de kwaliteit van de dieren continu verbeterd. Van de 375 leden fokken er 120 leden actief binnen het stamboek. Met 2000 geiten en 600 bokken in het stamboek is het een zeldzaam ras.
Landgeiten als graasmachines in de natuur
Oud LFNL voorzitter Jaap Mekel nam de deelnemers deze middag mee in wat er allemaal komt kijken bij het houden van geiten in de natuur. Denk aan type afrastering, maar ook aan bijvoorbeeld gedragskenmerken van de dieren. Voor de een is het lastig dat een geit door de sloot loopt terwijl een ander juist zou willen dat de dieren uit zichzelf door een doorwaadbare plek lopen om van het ene gebied bij het andere te komen. En, het liefst heb je dieren in de begrazing die enigszins schuw zijn, zodat er altijd een afstand blijft tussen de dieren en de toeristen in een natuurgebied. Dit zijn kenmerken waar je op kunt selecteren binnen de populatie.
Landgeiten in het stamboek
De LFNL maakt geen gebruik van een rasstandaard, maar volgt meer een raamwerk voor de fokkerij, dat geeft veel ruimte voor variatie binnen het ras. Bij een keuring wordt alleen gelet op het exterieur. LFNL organiseert meerdere keuringen, niet alleen om samen naar dieren te kijken, maar vooral ook vanwege het sociale aspect. En niet onbelangrijk, het Nederlandse landgeiten ras heeft één van de laagste percentages inteelttoename als je dit vergelijkt met andere Nederlandse zeldzame landbouwhuisdierrassen. Dit komt onder andere doordat er relatief veel verschillende mannelijke dieren in de fokkerij worden ingezet. Dit is onder andere mogelijk door het gebruik van een ‘bokkendepot’ waarbij meerdere bokken gezamenlijk in een natuurgebied leven. In het dekseizoen worden deze vervolgens uitgewisseld tussen verschillende fokkers.
Tijdens deze begrazingsbijeenkomst met LFNL en natuurbeheerders werd benadrukt dat samen gezocht moet worden naar de win-win. Hier ligt ook een uitdaging voor LFNL om te horen waar de beheerders precies op zoek naar zijn. Maar een gedeelde wens en uitgangspunt is dat ‘iedereen dieren wil die geschikt zijn voor begrazing’.
Het beste dier voor de een is niet altijd de beste voor de ander
Een deelnemer en geitenhouder beaamde deze uitspraak met een vervelende ervaring. Toen hij dieren zocht om in een natuurgebied te laten grazen kreeg hij de kans een paar stamboekdieren te kopen die zeer goed hadden gescoord op de keuring. Maar eenmaal ‘thuis’ in de natuur is 80 % van zijn aantal bokken dood gegaan. Wat bleek, de bokken hadden een luxe leventje gekend bij particulieren en konden de ruige natuur niet aan.
De LFNL hoopt het contact met landgeitenhouders en interesse of ervaringen met natuurbeheer te kunnen versterken om dit soort situaties te kunnen voorkomen.
Keuren voor natuurbeheer
Een idee wat deze middag is ontstaan is om te kijken naar mogelijkheden om kudde eigenschappen en geschiktheid voor natuurbegrazing te gaan keuren. Het voorstel was om met een paar keurmeesters op een aantal locaties in Nederland te gaan keuren en bijvoorbeeld een aantal van deze kudde eigenschappen te gaan registreren. De eerste natuurbeheerders / deelnemers gaven gelijk aan de keurmeesters wel te willen ontvangen.
De eerste stappen worden gemaakt en de LFNL staat open voor vragen of opmerkingen van geïnteresseerden. Zij kunnen zich melden bij Jaap Mekel op info@mekelogischbeheer.nl of een bericht achterlaten op www.landgeit.nl
Meer over landgeiten in de natuur lees je in dit artikel van Vakblad Natuur Bos en Landschap
Foto: Sabine Grootendorst
