100 jaar Friese Hoender Club

Op zaterdag 26 november togen ruim 40 liefhebbers van Friese hoenders naar Tytsjerk. Die dag werd een symposium gehouden ter gelegenheid van het 100 jarig bestaan van de Friese Hoender Club. De feestelijke dag werd georganiseerd in de glazen hal bij villa Vijversburg, naast het door SZH erkende fokcentrum van de grote Friese hoenders.

Fokkerij

Eerste spreker was Jack Windig van het Centrum voor Genetische Bronnen Nederland. Onder de titel “Fokken met kleine populaties en de genenbank”, en de subtitel “Omgaan met inteelt en verwantschap” kregen de deelnemers een stoomcursus genetica en inteelt. Er is een risico op inteelt en verlies van diversiteit bij kleine rassen en gesloten populaties. Beheer van inteelt en diversiteit is echter goed mogelijk en het CGN ondersteunt hierbij graag. Infographics en meer informatie zijn te vinden op www.fokkenmetverstand.nl

Een wijde blik

Edgar de Poel was de tweede spreker. Zijn thema: Een wijde blik verruimd het denken. Zeer toepasselijk in deze tijd van niet samen mogen komen met en bij dieren. Edgar nam aanwezigen mee in zijn analyse van sterke en zwakke punten in de liefhebberij. Ook ging hij in op inteeltreductie door inzet van bloedlijnen en fokcirkels. Hij gebruikt daarbij als voorbeeld een praktijkcasus bij het stamboek van het Groot Heideschaap. Jaarlijks gebruikt men 6 van de 12 bekende bloedlijnen met rammen, pas als ze anderhalf jaar oud zijn, geboren uit 4- en 5-jarige ooien. Elke fokker krijgt 5 rammen van zijn voorganger in de cirkel en mag zelf bepalen welke hij inzet. Één ram mag maximaal 40 ooien dekken. Dit roulatiesysteem draagt bij aan een hoge diversiteit binnen de populatie, en zou ook een mogelijkheid kunnen bieden voor de Friese hoenders.

Anticiperen op ontwikkelingen

Derde spreker was Sible Westendorp, voorzitter van KleindierNed. KleindierNed is een samenwerking tussen 9 dierhouderijorganisaties en is gesprekspartner voor kippenzaken bij het ministerie in Den Haag en in Europa. Een aantal zaken passeren de revue: het amendement van de partij voor de dieren over huisvesting en natuurlijk gedrag en het doden van dieren. De laatste is aangehouden. De Raad voor Dierenaangelegenheden rond de adviesaanvraag over het doden van dieren. De positieflijst, ofwel de huis- en hobbydierlijst, zowel in Nederland als in heel Europa en de herziening van de Europese welzijnsregels. Allemaal zaken welke direct of indirect gevolgen hebben voor de liefhebberij, het fokken, het houden en het showen. Het raakt alle dierhouders, struisvogelgedrag om de kop in het zand te steken helpt ons van de wal in de sloot. Anticiperen is zijn boodschap.

Blik terug en vooruit

Harm Jan Brink, voorzitter van de Friese Hoender Club, sloot de rij van sprekers met een overzicht van 100 jaar Friese Hoender Club. Mensen zijn veranderd, maar de ideale Friese hoenders ook. Als je nu kijkt dan is er wel het nodige veranderd aan het Friese hoen. Maar ook de ‘oude’ fokkers zijn mee veranderd. Zo wordt de winnaar van de jaren 50 van de vorige eeuw nu niet meer als ideaalbeeld gezien. En voor de 100 jaar gingen er al Friese hoenders rond in het noorden van het land. En was de afbakening tussen verschillende rassen ook minder scherp. Soms zelfs bijna eenzelfde fenotype, maar afhankelijk van de regio waar ze werden aangetroffen anders benoemd als genotype. Zorg voor het Friese hen was er zeker, en ook de constatering dat het niet goed zou komen als er niet werd ingegrepen. Gelijkgestemden kwamen bij elkaar en richtten de Friese Hoender Club, dat was 1922. Artikelen verschenen in de toen aanwezige vakbladen en er kwam een boekwerkje over Friese hoenders. Na ups en downs is over 100 jaar toch wel een groei te zien. Ook ontstond er een nauwe samenwerking met de veel later opgerichte zustervereniging in Duitsland. Ook Harm Jan staat stil bij de verandering die nu nodig is, al is het maar omdat er vanwege de vogelgriep geen shows meer zijn. Zicht op dieren kan bij onze erkende fokcentra van de Stichting Zeldzame Huisdierrassen. Voor de grote Friezen in Vijversburg bij Tytsjerk en voor de Friese krielen bij de Naturij in Drachten. En om zicht te krijgen op de eigen dieren organiseren ze digitale fotowedstrijden.

In 2023 verschijnt er een boekwerkje met meer verhalen over de Friese hoenders en hun houders.

Foto en tekst met dank aan Klaas van der Hoek